More on yoga and devatA tattva

शक्तय ऊचुः । –
कारागारे स्थिता देवाः सिंधोस्ते योद्धुमाययुः ।
कथं देवि वदाशु त्वं संशयस्यापनुत्तये ॥ ६ ॥
आदिशक्तिरुवाच ।
मेरुसंस्था महेशाना दैत्यैः संप्रधृताः पुरा ।
निराधारेषु संस्थास्ते पुरेषु गणपं ययुः ॥ ७ ॥
तान् ग्रहीतुं न शक्ताश्च भवंते केऽपि शक्तयः ।
तेषां मार्गं प्रवक्ष्यामि संशयच्छेदनाय वः ॥ ८ ॥
देवाश्च त्रिविधाः प्रोक्तास्तत्त्वाकाराश्च शक्तयः ।
तथा कर्ममया शास्त्रे देहरूपा न संशयः ॥ ९ ॥
दीव्यंति सर्वभावेषु तेन देवाः प्रकीर्तिताः ।
देवत्वं त्रिविधं तेषु ज्ञातव्यं वेदवादिभिः ॥ १० ॥
शताश्वमेधयज्ञानां कर्तेंद्रो भवति प्रियाः ।
तिष्ठंति कर्मजा देवास्तादृशाः कांचनाचले ॥ ११ ॥
मंदारादिषु सर्वत्र नगराणि दिवौकसाम् ।
तान् जयंति समर्थाश्चासुरादयो न संशयः ॥ १२ ॥
ब्रह्मणो दिवसांते ते मन्वंतरपरायणाः ।
लयं गच्छंति यज्ञानां फलं भुक्त्वा न संशयः ॥ १३ ॥
पुनर्जन्मधराः सर्वे भवंति नरजातिषु ।
कुर्वते यादृशं कर्म लभंते तादृशं फलम् ॥ १४ ॥
अन्ये कर्ममया देवा व्याप्य ते संस्थिताः पराः ।
कुर्वते स्वाधिकारांश्च सदा कर्मपरायणाः ॥ १५ ॥
जठराग्निस्तथा बाह्याग्निरित्यादि दिवौकसाम् ।
अधिकाराः समाख्याता यमस्य यातनादयः ॥ १६ ॥
दैत्या धर्षयितुं शक्तास्तान् भवंति न कर्मणा ।
सदाऽधिकारसंयुक्तांस्तान् देवान् प्रवदंति च ॥ १७ ॥
योगबलेन योगीशास्तान् देवांश्चालयंति च ।
नान्यबलेन देवेशाश्चलंति स्वाधिकारिणः ॥ १८ ॥
ब्रह्मणो दिवसांते ते न मृत्युं देवसत्तमाः ।
लभंते वै निराधाराः कर्मरूपप्रधारकाः ॥ १९ ॥
महालये लयं देवा गच्छंत्यत्र न संशयः ।
सलोकपरिवारास्ते पुनर्देहधरा मताः ॥ २० ॥
मृत्युलोके नराः सर्वे भवंते कर्मयंत्रिताः ।
यादृशं कुर्वते कर्म लभंते तादृशं फलम् ॥ २१ ॥
तत्त्वरूपा महादेव्यो देवा वेदे प्रकीर्तिताः ।
ते तत्त्वैर्विश्वमानंदाद्भावयंति चराचरम् ॥ २२ ॥
उत्पत्तिस्थिसंहारकर्तारः सर्वरूपकाः ।
ब्रह्माकारस्वभावेन तिष्ठंति जगदीश्वराः ॥ २३ ॥
महाप्रलयवेलायां स्वविहारं समाप्य ते ।
योगनिद्रां प्रकुर्वंति योगाकारा विशेषतः ॥ २४ ॥
पुनः क्रीडंति सृष्ट्वा च ब्रह्मांडं देवनायकाः ।
न तान् योगबलेनैव समो धर्षयितुं भवेत् ॥ २५ ॥
योगोऽयं द्विविधः प्रोक्तः शास्त्रेषु विबुधोत्तमैः ।

Pageखं. ६ अ. ४० पान ११४
वायुसाधनजश्चैकः प्राणायामेन लभ्यते ॥ २६ ॥
तेन योगेन तत्त्वस्था देवास्तद्वशवर्तिनः ।
न भवंति कदा देव्यो ज्ञातव्यं शास्त्रमार्गतः ॥ २७ ॥
संप्रज्ञाताऽसंप्रज्ञातमयो योगः प्रकीर्तितः ।
द्वितीयो ब्रह्मभूताख्यो योगिभिः साध्यते सदा ॥ २८ ॥
तेन योगबलेनैव तान् जयंति सुरान्नराः ।
साध्याः सर्वे भवंत्येव देवास्तद्वशवर्तिनः ॥ २९ ॥
यं यमिच्छति योगींद्रस्तं तं कुर्वंति देवपाः ।
प्रारब्धं चालयंत्येव योगिवश्यपरायणाः ॥ ३० ॥
यदा तेषां विहारेषु संसक्ता योगिनोऽभवन् ।
योगभ्रष्टा भवंत्येव जन्ममृत्युपरायणाः ॥ ३१ ॥
योगिनां योगभावेन भयं गच्छंति देवताः ।
तत्त्वरूपा न संदेहो ज्ञातव्यं वेदवादतः ॥ ३२ ॥
कर्मैकं त्रिविधस्थानामेकैकाश्रितरूपिणाम् ।
सेवनाद्भंजनात्तस्य द्वंद्वयुक्ता भवंति ते ॥ ३३ ॥
अधुना प्रकृतं देव्यः शृणुध्वं त्वेकचेतसः ।
अवतारचरित्रं तु विकटस्य महात्मनः ॥ ३४ ॥