Ganesha tattva explained by Rishi Brooshundi

तेषां वचनमाकर्ण्य भ्रूशुंडी पुनरब्रवीत् ।
गाणपत्यविचारज्ञः सर्वशास्त्रार्थतत्त्ववित् ॥ २८ ॥
भ्रूशुंड्युवाच ।
क्षेत्रं गणेश्वरस्यैव त्रिविधं परिकीर्तितम् ।
तेषां भेदं प्रवक्ष्यामि शृणुध्वं त्वेकचेतसः ॥ २९ ॥
स्वर्गे शंभुगृहे चैव पाताले शेषमंदिरे ।
पृथिव्यां तु मयूरेशे क्षेत्रं विघ्नपतेः स्मृतम् ॥ ३० ॥
तत्र कर्मप्रसिद्ध्यर्थं भूमिगं शाश्वतं सदा ।
वक्ष्यामि तस्य माहात्म्यं ब्रह्माकारस्य देवपाः ॥ ३१ ॥
प्रकृतिः सर्वरूपा तु पुरुषश्चात्मसंज्ञकः ।
तयोः संयोगभावे तु स्वानंदः परिकथ्यते ॥ ३२ ॥
स्वसंवेद्येन योगेन लभ्यते मानवैः परम् ।
तदेव गणराजस्य क्षेत्रं जानीत भूमिगम् ॥ ३३ ॥
तत्रैव संस्थितः साक्षाद्गणेशो योगवाचकः ।
तेन संरचितं स्वस्य मायया ब्रह्मदायकम् ॥ ३४ ॥
तस्य रूपं कथयितुं निजानंदं न शक्यते ।
सर्वक्षेत्रसमायोगो ज्ञातव्यं क्षेत्रमुत्तमम् ॥ ३५ ॥
ततः स्वस्येच्छया देवा गणेशेन स्वमायया ।
सृष्टं चतुर्विधं तस्मात् क्षेत्रात् खेलनभावतः ॥ ३६ ॥
पश्चिमांगादसद्रूपं ब्रह्म शक्तिमयं परम् ।
निःसृतं तत् द्विधा जातं स्वभावेन महेश्वराः ॥ ३७ ॥
रतिर्भोगमयी प्रोक्ता कामः सर्वप्रमोहकः ।
भोक्ता तयोः समायोगे द्वारं तच्च प्रकीर्तितम् ॥ ३८ ॥
हृदि सर्वजनानां या रतिरुत्पद्यते परा ।
तया मोहितचित्तास्ते भ्रमंति विषये रताः ॥ ३९ ॥
तत्र चालकरूपेण संस्थितः पुरुषो महान् ।
कामस्तेन जनाः सर्वे नाना कार्ये परायणाः ॥ ४० ॥
भोगो यस्य तथा भोक्ता मोहहीनौ यदा हृदि ।
तदा शाक्तं लभेत् सोऽपि ब्रह्मासद्वाचकं परम् ॥ ४१ ॥
तेन द्वारेण विघ्नेशं साधयित्वा च योगिनः ।
गच्छंति तेन देवेंद्रा द्वारं शास्त्रे प्रकथ्यते ॥ ४२ ॥
उत्तरांगाद्गणेशस्य समुद्भूतं स्वभावतः ।
ब्रह्म सौरं सदा सत्यवाचकं देवसत्तमाः ॥ ४३ ॥
तदेव द्विविधं जातं कर्म ज्ञानप्रभेदतः ।
इच्छया गणराजस्य तच्छृणुध्वं विधानतः ॥ ४४ ॥
कर्माधारं जगत् सर्वं कर्म सृष्टं प्रवर्तते ।
अंते कर्मगतं भावि शास्त्रेषु तन्मयत्वतः ॥ ४५ ॥
आधारात्मकभावेन संस्थिता धरणी परा ।
कर्मरूपा महामाया संज्ञा सूर्यस्य भामिनी ॥ ४६ ॥
वराहो ज्ञानरूपश्च सदा निःसंगभावतः ।
कर्मजातिषु तिष्ठेत्तु स एव रविवाचकः ॥ ४७ ॥
कर्मयोगयुताः केचित् केचित् ज्ञानपरायणाः ।
भ्रमंति द्विविधे भावे यंत्रिता मोहसंयुताः ॥ ४८ ॥
कर्ममोहं परित्यज्य ज्ञानमोहं तथा जनः ।
तयोर्योगेऽमृतं ब्रह्म प्राप्नुयात् रविवाचकम् ॥ ४९ ॥
अथवा सौरमार्गेण लभ्यते भक्तमुख्यकैः ।
तदेव द्वाररूपं वै वदंति गणपस्य च ॥ ५० ॥
तेन द्वारेण योगींद्रा गच्छंति गणनायकम् ।
बुधैस्तद् द्वारमाख्यातमुत्तरांगं विशेषतः ॥ ५१ ॥
ततो गणेश्वरस्यैव पूर्वांगान्निःसृतं परम् ।
ब्रह्मानंदमयं पूर्णं समभागप्रकाशकम् ॥ ५२ ॥
सत्यासत्यात्मके देवाः समरूपेण संस्थितम् ।
वैष्णवं सर्वमान्यं तु तदेव द्विविधं बभौ ॥ ५३ ॥
लक्ष्मीः शोभात्मिका प्रोक्ता यशोरूपा विशेषतः ।
द्विविधं शोभया युक्तं कृतं तया विशेषतः ॥ ५४ ॥
लक्ष्म्या न समता कुत्र दृश्यते देवसत्तमाः ।
शोभा सा परमा माया मोहदा कथ्यते बुधैः ॥ ५५ ॥
यत्र लक्ष्मीश्च तत्रैव यशः सर्वं प्रतिष्ठितम् ।
भुक्तिमुक्तिमयी साक्षाल्लक्ष्मीः सर्वत्र पठ्यते ॥ ५६ ॥
तस्याश्चालकरूपश्च विष्णुः साम्ये व्यवस्थितः ।
आनंदभुक् विशेषेण द्वंद्वमायाधरो बभौ ॥ ५७ ॥
तयोर्योगे समाकारं ब्रह्म वेदेषु पठ्यते ।
आनंदवाचकं विप्रैर्वैष्णवैः प्राप्यते परम् ॥ ५८ ॥
गणेशप्राप्तये देवा द्वारमानंदधारकम् ।
तच्च क्षेत्रस्य पूर्वांगं गाणेशस्य प्रकथ्यते ॥ ५९ ॥
ततो दक्षिणभागाद्वै ब्रह्माव्यक्तमयं परम् ।
निःसृतं नेति कर्तृत्वात् त्रयाणां नेतिरूपकम् ॥ ६० ॥
तदेव शांकरं ब्रह्म सहजं सर्वसंमतम् ।
मायया तत् द्विधा भूतं नरनारीस्वभावतः ॥ ६१ ॥
स्वेच्छारूपा महामाया पार्वती कथिता बुधैः ।
इच्छया त्रिविधं स्वस्याः सृजते सा न संशयः ॥ ६२ ॥
तत्र मोहविहीनश्च शंकरः कथ्यते परः ।
स्वाधीनः शैवभक्तेभ्यश्चतुर्थं ब्रह्म उच्यते ॥ ६३ ॥
तयोर्योगे महेशाना ब्रह्माव्यक्तं प्रकीर्तितम् ।
द्वारं दक्षिणगं तेन लभ्यते गणनायकः ॥ ६४ ॥
चतुर्णां चैव संयोगे स्वानंदः परिकीर्तितः ।
स्वसंवेद्येन योगेन लभ्यते योगिभिः परः ॥ ६५ ॥
तदेव गणराजस्य क्षेत्रं स्वानंदवाचकम् ।
चतुर्द्वारयुतं प्रोक्तं सर्वसिद्धिप्रदायकम् ॥ ६६ ॥